Έντονη είναι η ανησυχία στους κόλπους του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου, ότι το 2011, δηλαδή πολύ πριν η χώρα «δοκιμαστεί» στις αγορές, ή απολαύσει τα ευεργετήματα της επιμήκυνσης του δανείου των 110 δις. ευρώ, η Ελλάδα θα διολισθήσει σε βαριά ύφεση και κοινωνική αναταραχή, που θα παραπέμπει ευθέως στις τραγικές εξελίξεις του 2001 στην Αργεντινή.
Σύμφωνα με τις πληροφορίες, στο ΔΝΤ εκτιμούν ανεπίσημα, ότι το 2011 η ύφεση θα ξεπεράσει αρκετά ακόμη και τις….
αναθεωρημένες προς το χειρότερο τελευταίες προβλέψεις του οικονομικού επιτελείου της κυβέρνησης, καθώς τόσο οι επενδύσεις, όσο και η εξωτερική ζήτηση, από όπου προσδοκά το Ταμείο να βρει στήριξη η οικονομία στην πτώση της, είναι πολύ πιθανό να απογοητεύσουν. Αν το ποσοστό συρρίκνωσης, ύστερα από δύο χρόνια ύφεσης, κινηθεί προς το 4%, έναντι του 3% που περιμένει η κυβέρνηση, η επίτευξη των δημοσιονομικών στόχων θα καταστεί αδύνατη, η ανοχή της κοινωνίας στο τριετές οικονομικό πρόγραμμα θα «εξατμισθεί» και η κυβέρνηση θα βρεθεί αντιμέτωπη με αναταραχή, φοβούνται στο ΔΝΤ. Οι φόβοι αυτοί «στοιχειώνουν» και τις αγορές, όπου χθες το κόστος ασφάλισης ελληνικών ομολόγων έναντι του κινδύνου στάσης πληρωμών με CDS εκτινάχθηκε στις 917 μονάδες βάσης, την ώρα που το αντίστοιχο ασφάλιστρο για τα χρεόγραφα της Αργεντινής διαμορφωνόταν στις 640 μονάδες. Με απόδοση 11,69%, τα δεκαετή ομόλογα της Ελλάδας, όπως επισημαίνεται σε ανάλυση του “Bloomberg”, αφήνουν πίσω τους κατά 4% το κόστος δανεισμού της… Τζαμάικα, που βρίσκεται τεχνικά σε πτώχευση από τον Ιανουάριο, καθώς προχώρησε σε αναδιάρθρωση του χρέους της σε τοπικό νόμισμα!
Ο Αμερικανός διαχειριστής κεφαλαίων Τζόναθαν Μπάιντερ, που έγινε διάσημος στους επενδυτικούς κύκλους όταν προέβλεψε τη χρεοκοπία της Αργεντινής και πρόλαβε έγκαιρα να πουλήσει τα ομόλογα που κατείχαν πελάτες του, δηλώνει στο “Bloomberg” ότι περιμένει τουλάχιστον μία αναδιάρθρωση χρέους στην Ευρωζώνη το 2011, «φωτογραφίζοντας» την Ελλάδα, ενώ αποκαλύπτει ότι αγοράζει μανιωδώς CDS ομολόγων της περιφέρειας της Ευρωζώνης, προσβλέποντας σε μεγάλα κέρδη από κάποια αναδιάρθρωση χρέους.
Ο Ντομίνγκο Καβάλο, ο υπουργός Οικονομικών που παραιτήθηκε, αφού ανακοίνωσε τον Δεκέμβριο του 2001 την πτώχευση της Αργεντινής, δήλωσε χθες ότι το ΔΝΤ και η Ε.Ε. πρέπει άμεσα να προχωρήσουν στην αγορά όλου του χρέους της Ελλάδας και της Ιρλανδίας στις τρέχουσες τιμές αγοράς, για να προχωρήσει μια «ήπια» αναδιάρθρωση χρέους.
Σε αντίθετη περίπτωση, προειδοποίησε, το ευρώ δεν θα διαλυθεί, αλλά οι κάτοχοι κρατικών ομολόγων και οι δανειστές των τραπεζών των ασθενέστερων οικονομιών θα υποστούν «κούρεμα». «Αν δεν κάνουν κάτι επιπρόσθετο με πιο μεγάλη ταχύτητα, η κρίση θα κλονίσει τις κυβερνήσεις των χωρών της περιφέρειας, γιατί οι λαοί δεν θα μπορούν να αντέξουν τον αποπληθωρισμό και την ύφεση που συνοδεύει τη δημοσιονομική προσαρμογή», τόνισε ο Καβάλο, ένας πολιτικός που αν μη τι άλλο γνωρίζει από πρώτο χέρι την ατυχή κατάληξη ενός από τα σημαντικότερα προγράμματα σταθεροποίησης που εφάρμοσε το ΔΝΤ, με τραγική κατάληξη, στην ιστορία του.
Η αγωνία του Ντομινίκ
Μια αποκωδικοποίηση των δηλώσεων του επικεφαλής του ΔΝΤ, Ντομινίκ Στρος Καν, στη χθεσινή του επίσκεψη-αστραπή στην Ελλάδα, δείχνει καθαρά τη… σύγχυση που έχει προκαλέσει στους κύκλους του Ταμείου το ενδεχόμενο αποτυχίας του ελληνικού προγράμματος, που αποτελεί πιλότο για τις πρωτοφανείς ιστορικά παρεμβάσεις του Ταμείου στην Ευρωζώνη. Ο Γάλλος πολιτικός έχει ένα λόγο παραπάνω να ανησυχεί, καθώς αν η Ελλάδα «σκάσει» στα χέρια του το 2011, «βυθίζεται» αμέσως και η πολλά υποσχόμενη υποψηφιότητά του για τις επόμενες προεδρικές εκλογές στην Γαλλία.
«Το πρόβλημα είναι ανάπτυξη, ανάπτυξη, ανάπτυξη», δήλωσε στους δημοσιογράφους ο Στρος Καν, υπογραμμίζοντας με τον τρόπο αυτό την ανάγκη να βγει η χώρα από την ύφεση, για να αποφύγει την επισημοποίηση της χρεοκοπίας. Ο «αναπτυξιακός» κ. Στρος Καν ξεχνά, βέβαια, ότι με τις παραινέσεις του ΔΝΤ η Ελλάδα εφαρμόζει το σκληρότερο πρόγραμμα λιτότητας που έχει τεθεί σε εφαρμογή σε χώρα του ΟΟΣΑ εδώ και περισσότερα από 30 χρόνια, με συνέπεια, βέβαια, η θεραπεία-σοκ να αφήνει πίσω της «καμένη γη» στην πραγματική οικονομία και να εντείνει το πρόβλημα υπερχρέωσης της χώρας.
Σε μια ιδιαίτερα εύστοχη ανάλυσή του, πριν από μερικούς μήνες, ο Λουίτζι Σπεράντσα, οικονομολόγος της BNP Paribas διαπίστωνε, ότι το ελληνικό πρόγραμμα σταθεροποίησης είναι με διαφορά το σκληρότερο από τα 22 προγράμματα λιτότητας που έχουν εφαρμοσθεί από δυτικές κυβερνήσεις από το 1978. Ακόμη και στη Σουηδία και την Δανία, όπου εφαρμόσθηκαν στις αρχές της δεκαετίας του ’90 τα δύο πιο φιλόδοξα προγράμματα σταθεροποίησης όλων των εποχών, η μείωση των ελλειμμάτων σε μια τριετία ήταν 7,8% και 8,7% αντίστοιχα. Στην Ελλάδα, έχει προγραμματισθεί μείωση κατά σχεδόν 12,5% του ΑΕΠ!
Βλέποντας αυτές τις δυσκολίες, ο Στρος Καν θέλησε να εμφανίσει χθες το «αναπτυξιακό» του πρόσωπο, χωρίς να παρουσιάζει όμως ιδιαίτερα πειστικά επιχειρήματα για το πώς ακριβώς θα δημιουργηθεί ανάπτυξη, σε μια οικονομία που έχει τοποθετηθεί σε κλίνη του Προκρούστη, για να πετύχει ένα…. παγκόσμιο ρεκόρ μείωσης ελλείμματος.
Μιλώντας στους βουλευτές της Επιτροπής Οικονομικών Υποθέσεων, όπου η πρόεδρος Β. Παπανδρέου εύστοχα του επισήμανε ότι το πρόγραμμα του ΔΝΤ για την Ελλάδα δεν βγαίνει, ο Στρος Καν δεν έκρυψε την ανησυχία του για τις δημοσιονομικές εξελίξεις, παρότι ανέφερε ότι σε γενικές γραμμές ως τώρα οι στόχοι επιτυγχάνονται. «Για το 2011 εξακολουθεί να είναι δύσκολη η επίτευξη των στόχων και αυτό σχετίζεται με το γεγονός, ότι οι δαπάνες συνεχίζονται, σε ένα καθεστώς περιορισμένων ελέγχων, επειδή το σύστημα είναι έτσι δομημένο, ώστε να περιορίζει τη δυνατότητα ελέγχου», τόνισε ο Στρος Καν.
Αυτή η δήλωση έχει πολλαπλές αναγνώσεις. Πέρα από μια προτροπή δημοσιονομικής εξυγίανσης, όπως φαίνεται εκ πρώτης όψεως, είναι και μια πρώτης τάξεως υπεκφυγή, σε περίπτωση που αποτύχει το πρόγραμμα του ΔΝΤ στην Ελλάδα: «δεν φταίμε εμείς, φταίνε οι Έλληνες, που δεν κατάφεραν να περιορίσουν τις σπατάλες τους», θα μπορούσε να είναι μερικούς μήνες αργότερα η βασική γραμμή «απολογίας» του επικεφαλής του ΔΝΤ, αν «στραβώσει» η εφαρμογή του προγράμματος.
Ο Γάλλος πολιτικός ξένισε αρκετούς με τις έντονα πολιτικές παρεμβάσεις του στα ελληνικά πράγματα, τις προτροπές του να υποστηριχθεί η κυβέρνηση από όλο το πολιτικό σύστημα και τις σχεδόν απροκάλυπτες λοιδορίες που επιφύλαξε στην αξιωματική αντιπολίτευση, επειδή εξακολουθεί να «αντιπολιτεύεται» το μνημόνιο. Αυτές οι παρεμβάσεις υποστήριξης της κυβέρνησης, που βέβαια έχουν μεγάλες πιθανότητες να προκαλέσουν τα ακριβώς αντίθετα από τα επιδιωκόμενα αποτελέσματα στην ελληνική κοινή γνώμη, προδίδουν την αγωνία του Ταμείου, για τον κίνδυνο να επαληθευθούν οι προφητείες του πρώην υπουργού Οικονομικών της Αργεντινής, περί αναταραχής που θα προκαλέσουν τα μέτρα λιτότητας.
Στους κυβερνητικούς κύκλους της Αθήνας, πάντως, τα καλά λόγια του επικεφαλής του ΔΝΤ δεν ήταν αρκετά για να μετριάσουν την ανησυχία, ενόψει της επικείμενης αστραπιαίας επίθεσης στις ΔΕΚΟ, με νομοσχέδιο που θα «τσεκουρώσει» οριζόντια τις αμοιβές, με συγκεκριμένα πλαφόν για μισθούς και πρόσθετες αποδοχές και στις 52 δημόσιες επιχειρήσεις, που περιλαμβάνονται πλέον στον προϋπολογισμό. Το υπουργείο Οικονομικών επιχειρεί με αυτό τον τρόπο να κλείσει πολύ γρήγορα το πιο δύσκολο μέτωπο του 2011, ώστε να έχει πιθανότητες εφαρμογής του «καυτού» προϋπολογισμού τους επόμενους μήνες.
Όμως, πολλά κυβερνητικά στελέχη φοβούνται, ότι αυτή η σύγκρουση με τα συνδικάτα που αποτελούν την «ψυχή του ΠΑΣΟΚ» θα εξασθενίσει σοβαρά την υποστήριξη στην ακολουθούμενη οικονομική πολιτική, ενώ η επικείμενη συμπίεση των αμοιβών στο σύνολο του ιδιωτικού τομέα, με το νόμο για τις επιχειρησιακές συμβάσεις, ίσως αποδειχθεί ότι θα αποτελέσει τη σταγόνα που θα ξεχειλίσει το ποτήρι της δυσφορίας…
Είναι φανερό ότι ο άνθρωπος δεν έχει συναίσθηση της ευθύνης και του εξευτελισμού που υποβάλλεται όπως ακριβώς και ο Γιέλτσιν. Όμως και οι δύο ηγέτες είχαν δίπλα τους δαιμόνιους ανθρώπους που στην ουσία κινούσαν τα νήματα προκαλώντας μήνι στην μειοψηφία των καλοπροαίρετων μελών των αντίστοιχων κυβερνήσεων.
