Η Αμερική ακόμη προσπαθεί να συνέλθει από την ύφεση και η Ευρώπη βράζει στο ζουμί της. Όμως σε παγκόσμιο επίπεδο, η οικονομία παραμένει υγιής.
Στο διάστημα 2002-08, η παγκόσμια οικονομία πέτυχε μια εκπληκτική ανάπτυξη, ενώ το 2009 έκανε μια μικρή κοιλιά, επανερχόμενη όμως στην συνέχεια.
Δυστυχώς, αυτά τα καλά νέα μάλλον τελειώνουν, τουλάχιστον για την Βραζιλία, την Κίνα και την Ινδία. Κάτι που είναι κακό για όλους.
Ο δεύτερος μεγαλύτερος κατασκευαστής οχημάτων της Βραζιλίας, η Mercedes-Benz, ανακοίνωσε πριν από λίγες ημέρες ότι πρόκειται να απολύσει 1.500 εργαζομένους στην μεγαλύτερη αγορά της Λατινικής Αμερικής.
Η Volvo AB επίσης ανακοίνωσε αναστολή των εργασιών της στη Βραζιλία. Το πρώτο 15θήμερο του Μαΐου, οι πωλήσεις βαρέων οχημάτων στην Βραζιλία σημείωσαν μια πτώση 22% σε σχέση με πέρσι.
Η οικονομική ανάπτυξη της Βραζιλίας σημειώνει μια μικρή κάμψη, και τα προβλήματά της μεταδίδονται στους γείτονές της, αφού η Αργεντινή, η Παραγουάη, και η Ουρουγουάη βασίζονται σε αυτήν για τις εξαγωγές τους.
Τα ίδια προβλήματα αντιμετωπίζουν και η Κίνα με την Ινδία.
Η Ασία φημίζεται για την γοργή ανάπτυξη, κάτι που είδαμε στην Ιαπωνία, στη Ν. Κορέα, στην Ταϊβάν, και σε άλλες «ασιατικές οικονομίες τίγρεις» στις δεκαετίες του 1980, και 1990.
Στη περίπτωση της Κίνας και της Ινδίας, η ανάπτυξή τους ήταν τέτοια, που βοήθησε στην παγκόσμια ανάπτυξη. Και εκεί ακριβώς έγκειται η ανάπτυξη της παγκόσμιας οικονομίας, ακόμη και μέσα στη διάρκεια της μεγάλης κρίσης του 2008-09.
Η μείωση όμως της οικονομικής δραστηριότητας στην Ινδία, που παραμένει φτωχότερη χώρα από την Κίνα, είναι ιδιαίτερα ανησυχητική. Παρά τις εξάρσεις της, η παραγωγικότητα της αγροτικής οικονομίας της Ινδίας δεν αυξήθηκε, αν και πρόκειται για τον τομέα στον οποίο απασχολείται το μεγαλύτερο μέρος του εργατικού της δυναμικού.
Η κυβέρνηση της χώρας είχε μια φαεινή ιδέα: Να ανοίξει τον τομέα της λιανικής σε ξένες επιχειρήσεις όπως είναι το Carrefour και το Wal Mart. Οι μεγάλες αυτές πολυεθνικές αλυσίδες έχουν μεγάλη πείρα στην συνεργασία με τους αγρότες των πιο παραγωγικών χωρών, και άρα μπορούν να μεταφέρουν τεχνογνωσία στους Ινδούς. Κάτι τέτοιο μπορεί να φέρει καλύτερα αγροτικά ημερομίσθια και καλύτερες συνθήκες για τους φτωχούς της Ινδίας. Βέβαια, μόλις συνάντησε την αντίδραση των ντόπιων επιχειρήσεων λιανικής, η κυβέρνηση έκανε πίσω. Αυτό αποτέλεσε μια χαμένη ευκαιρία για τους Ινδούς, και παράλληλα συντέλεσε στο να χαθεί η εμπιστοσύνη των ξένων επενδυτών.
Στην περίπτωση της Κίνας, η ανάπτυξη της οφείλεται κυρίως στις εξαγωγές προς τις πλούσιες χώρες, ειδικότερα προς τις ΗΠΑ. Όταν η Αμερική βυθίστηκε στην ύφεση, η Κίνα χρειάζονταν αλλαγές και πράγματι άλλαξε. Το πάντα πλεονασματικό εμπορικό της ισοζύγιο είναι πλέον τόσο μετριοπαθές, που για μερικούς μήνες παρουσίασε ελλείμματα!
Αντί όμως να προσπαθήσει η Κίνα να μετατραπεί σε μια πιο καταναλωτική οικονομία, άντεξε στην κρίση μεθοδεύοντας την άνθιση, μέσω επενδύσεων στον κατασκευαστικό τομέα, στα ακίνητα και στις υποδομές.
Οι επενδύσεις είναι καλές, αλλά δεν επαρκούν για να διατηρηθεί μια διψήφια ανάπτυξη. Έτσι, αναπόφευκτα η αγορά ακινήτων άρχισε να παρουσιάζει πτώση, μαζί με την κατανάλωση ρεύματος και τις σιδηροδρομικές μεταφορές.
Και έτσι επανερχόμαστε στα φορτηγά της Βραζιλίας. Οι αναπτυσσόμενες χώρες του πλανήτη είναι στενά διασυνδεδεμένες. Η άνθιση της Κίνας ωφέλησε τις βραζιλιάνικες εξαγωγές αεροσκαφών και αγροτικών προϊόντων, ενώ η βραζιλιάνικη ανάπτυξη ενίσχυσε τις εξαγωγές της Αργεντινής. Αυτό δημιούργησε μια αγορά στην ευρύτερη περιοχή για την παραγωγή αυτοκινήτων και φορτηγών.
Παράλληλα, και η Αφρική γνώρισε μια δεκαετία πρωτοφανούς οικονομικής ανάπτυξης. Μπορεί η μαύρη ήπειρος να συνεχίζει να είναι σε γενικές γραμμές φτωχή, όμως η βελτίωση στις συνθήκες διαβίωσης, στο εισόδημα και στην υγεία είναι τόσο μεγάλη, που μεταξύ άλλων, βοήθησε σε μια ραγδαία μείωση της παιδικής θνησιμότητας.
Η κινεζική οικονομική ατμομηχανή που έσωσε την παγκόσμια οικονομία στη διάρκεια της τελευταίας κρίσης, δεν πρόκειται να επανεμφανιστεί. Αυτό σημαίνει πως η κρίση της Ευρώπης και τα αυξανόμενα χρέη της Αμερικής, κινδυνεύουν αυτή τη φορά να προκαλέσουν ακόμη δυσμενέστερες συνέπειες.
Η κρίση του 2008-09 είχε το καλό, ότι τουλάχιστον κάποιες περιοχές του πλανήτη απολάμβαναν μια ανάπτυξη. Και μάλιστα περιοχές που την χρειάζονταν περισσότερο απ΄όλες. Αυτή τη φορά όμως, αν δεν συνέλθουν οι πλούσιες χώρες και δεν κάνουν κάτι, ολόκληρος ο κόσμος θα μπει σε μια μεγάλη ύφεση.
slate.com