Η κοινωνία των πιθήκων, το πείραμα που ζούμε

Πολλοί γνωρίζουν ήδη το παράδειγμα με τους πιθήκους, το ποστάρω για να το μάθουν περισσότεροι και για να αναλογιστούν πόσες φορές υποδείξαμε στον διπλανό μας κάτι, χωρίς να ξέρουμε το λόγο παρά μόνο ακολουθώντας την εντολή. Ξεκινάει ως εταιρικό παράδειγμα, όμως είναι σαφής η κοινωνική προέκταση.

Το "Πείραμα των Πιθήκων" του Harlow παρουσιάζει με καταπληκτικό τρόπο τη διαμόρφωση αλλά και τη συντήρηση της εταιρικής κουλτούρας, κανόνων και διαδικασιών όπως παραμένουν να ισχύουν μεταξύ των εργαζομένων ακόμη και όταν παύουν να υφίστανται οι λόγοι που αποτελέσουν την αρχική αιτία δημιουργίας τους.

Βάζουμε σε ένα κλουβί 5 πιθήκους και έξω από αυτό κρεμάμε μία μπανάνα. Οι πίθηκοι αρχίζουν να τη λιγουρεύονται και όταν κάποια στιγμή ανοίγουμε την πόρτα, αρχίζουν να τρέχουν προς αυτή. Τελικά μόλις ο γρηγορότερος τη φτάνει, τότε ΟΛΟΙ οι πίθηκοι καταβρέχονται με κρύο νερό.

Μετά από κάποιες επαναλήψεις, μαθαίνουν όλοι να συνδυάζουν το πιάσιμο της μπανάνας με τη συλλογική τιμωρία του καταβρέγματος με παγωμένο νερό. Εάν θέλουν να μείνουν ζεστοί και στεγνοί, καλά θα κάνουν να μην πλησιάσουν τη μπανάνα. Από εδώ και πέρα κανείς δε θα δοκιμάσει να πιάσει τη μπανάνα και δε θα χρειάζεται πλέον να τους καταβρέχουμε.

Στη συνέχεια αντικαθιστούμε έναν από τους αρχικούς 5 πιθήκους με έναν καινούργιο. Με το που ανοίγουμε το κλουβί, αυτός πάει να τρέξει προς την μπανάνα αλλά οι υπόλοιποι τον πιάνουν και τον χτυπούν. Σημειώστε ότι πλέον δε χρησιμοποιείται η τιμωρία του νερού. Επαναλαμβάνουμε το ίδιο πείραμα αντικαθιστώντας κάθε φορά και έναν ακόμη πίθηκο από αυτούς που αρχικά είχαν καταβρεχθεί με έναν καινούργιο. Κάποια στιγμή πλέον όλοι οι αρχικοί πίθηκοι έχουν αντικατασταθεί με άλλους που δεν έχουν ποτέ αντιμετωπίσει την τιμωρία του νερού.

Βάζουμε τώρα έναν επιπλέον νέο πίθηκο στο κλουβί. Μόλις αυτός πάει να τρέξει προς τη μπανάνα και όπως είναι αναμενόμενο οι υπόλοιποι 5 τον πλακώνουν στο ξύλο. Κανείς δε γνωρίζει για την τιμωρία του νερού, ούτε γνωρίζει γιατί δεν επιτρέπεται να πιάσεις την μπανάνα. Έχουν απλώς μάθει ότι δεν επιτρέπεται να πλησιάσουμε τη μπανάνα και πλέον τηρούν αυτόν τον άγραφο κανόνα χωρίς να γνωρίζουν όμως τον πραγματικό λόγο.

Για σκεφτείτε τώρα τις εταιρείες που δουλεύετε. Μήπως η ιστοριούλα αυτή σας θυμίζει κάτι ; Πόσες φορές "φάγατε ξύλο" από τους παλιούς με τη δικαιολογία ότι "έτσι ισχύει εδώ";

Την επόμενη φορά που θα σας πουν "δυστυχώς δεν μπορούμε να το κάνουμε αυτό γιατί στην εταιρεία είναι κανόνας να...", σκεφθείτε τους 5 πέντε πιθήκους και τη μπανάνα.

Προβληματιστείτε παρακαλώ...