Tο προδοτικό πραξικόπημα του Ιωαννίδη στην Κύπρο και ο βρώμικος ρόλος των αμερικανών

Του Τάσου Κ. Κοντογιαννίδη

akontogiannidis@yahoo.gr >Το πράσινο φως, στον Ιωαννίδη να ανατρέψει τον Μακάριο και στον Ετσεβίτ να επέμβει μετά στην Κύπρο, το έδωσαν οι Αμερικανοί. Το αποκάλυψε ο ίδιος ο αμερικανός υφυπουργός εξωτερικών Ζόζεφ Σίσκο σε τουρκοκυπριακό ραδιοσταθμό. Άλλωστε όταν εκδηλώθηκε η τουρκική εισβολή ο Ιωαννίδης απευθυνόμενος στον Σίσκο του είπε: «Μας εξαπατήσατε». Σύμφωνα με τον εξ απορρήτων του Ιωαννίδη ταγματάρχη Μιχαήλ Πηλιχό, η οριστική απόφαση για το πραξικόπημα ελήφθη στις 22 Ιουνίου στο σπίτι του τότε πρωθυπουργού Αδαμαντίου Ανδρουτσοπούλου.

Εισηγητής ήταν ο ταξίαρχος Δημήτριος Ιωαννίδης, αλλά διατύπωσαν επιφυλάξεις και φόβους οι Γκιζίκης, Ανδρουτσόπουλος και στρατηγός Μπονάνος, ότι μια τέτοια ενέργεια θα πυροδοτούσε εμφύλιο πόλεμο στην Κύπρο και θα προκαλούσε στρατιωτική επέμβαση της Τουρκίας. Οι δισταγμοί εκάμφθησαν όταν ο Ιωαννίδης τους καθησύχασε λέγοντας, ότι, οι ΗΠΑ τον διαβεβαίωσαν ότι η Τουρκία δεν θα επέμβει.
Στις 2 Ιουλίου ο Μακάριος στέλνει επιστολή-τελεσίγραφο στον Γκιζίκη και ζητεί την απομάκρυνση περίπου 600 αξιωματικών από το νησί και η Χούντα στέλνει στις 8 Ιουλίου ως μεσολαβητή να τον μεταπείσει τον φίλο του Σάββα Κωνσταντόπουλο εκδότη- δημοσιογράφο, χωρίς όμως αποτέλεσμα. Σύμφωνα με δήλωση του Ιωαννίδη: «Ενώπιον αυτού του αδιεξόδου δεν υπήρχεν άλλη λύσις, πλην της στρατιωτικής επιχειρήσεως δια την απομάκρυνσιν του Μακαρίου, διότι άλλως θα ανετρέπετο η λεπτή ισορροπία Ελλάδος – Τουρκίας προς όφελος της καραδοκούσης Τουρκίας…»
Ως ημερομηνία ανατροπής του Μακαρίου, οι Ιωαννίδης και Μπονάνος επέλεξαν την 15-7-1974, με εκτελεστές του σχεδίου τον ταξίαρχο Μιχαήλ Γεωργίτση και τον συνταγματάρχη Κων. Κομπόκη. Ο Ιωαννίδης παρέδωσε και ονόματα υποψηφίων που θα ορκίζονταν πρόεδροι: Μιχαήλ Τριανταφυλλίδης αρχιδικαστής, Ζήνων Σεβέρης, Λοϊζος Χατζηλοϊζου και Τάσος Χατζηαναστασίου, ενώ οι ταγματάρχες Παλαϊνης και Πηλιχός, συνέταξαν προεδρικό διάγγελμα που θα μετέδιδε το ΡΙΚ.
Το πραξικόπημα εκδηλώθηκε στις 8:15 το πρωί της Δευτέρας 15 Ιουλίου. Υπεύθυνος για την κατάληψη του Προεδρικού Μεγάρου ήταν ο Κομπόκης, ενώ επικεφαλής των καταδρομών ήταν ο ταγματάρχης Δαμασκηνός και των αρμάτων ο επίλαρχος Κορκόντζελος. Στο προεδρικό Μέγαρο ο Μακάριος καθώς μιλούσε σε ομάδα ελληνοπαίδων μαθητών από το Κάϊρο, άκουσε πυροβολισμούς… Κατάλαβε ότι αυτός ήταν ο στόχος, βγήκε στην πίσω πλευρά του Μεγάρου στον αφύλακτο δρόμο και διέφυγε στην Πάφο. Η διαφυγή του, διευκολύνθηκε από τον Κομπόκη, κατ’ εντολήν του Ιωαννίδη ( κατάθεση Κομπόκη στη Βουλή για το φάκελο της Κύπρου).
Λίγο μετά, από τον ραδιοσταθμό της Πάφου ακούσθηκε το μήνυμα του Μακαρίου : «Ελληνικέ κυπριακέ λαέ, γνώριμη είναι η φωνήν που ακούεις. Γνωρίζεις ποίος ομιλεί. Είμαι ο Μακάριος ! Είμαι εκείνος που συ εξέλεξες να είμαι ηγέτης σου. Δεν είμαι νεκρός, όπως η Χούντα των Αθηνών και τα εδώ φερέφωνά της θα ήθελαν. Είμαι ζωντανός και σημαιοφόρος στον κοινό αγώνα…». Ο Κομπόκης στέλνει τότε τεθωρακισμένα στην Πάφο και ο Μακάριος με την βοήθεια του φινλανδικού αποσπάσματος του ΟΗΕ διαφεύγει με ελικόπτερο στην αγγλική βάση Ακρωτηρίου και με αεροπλάνο στην Μάλτα.
Πόσοι ήταν οι νεκροί του πραξικοπήματος; Κατά τον Γεωργίτση 54 και κατά τον προϊστάμενο της ΚΥΠ αντιστράτηγο Μπήτο, νεκροί και τραυματίες έφτασαν τους 300.
Πώς ορκίστηκε πρόεδρος ο Σαμψών!
Το μεσημέρι, ο ταξίαρχος Γεωργίτσης μεταδίδει στην Αθήνα το σύνθημα της επιτυχίας του πραξικοπήματος : «Ο Αλέξανδρος πάει καλά». Όμως μέσα στην φασαρία δεν βρίσκει κανέναν από τους υποψηφίους του Ιωαννιδικού καταλόγου για να ορκίσει το νέο πρόεδρο. Βλέπει να περιφέρεται στο ΓΕΕΦ ο δημοσιογράφος Νίκος Σαμψών και χωρίς να συμβουλευθεί την Αθήνα, του λέει: «Πήγαινε βάλε μια γραβάτα και έλα να σε ορκίσουμε πρόεδρο …». Ο Σαμψών γύρισε κουστουμαρισμένος, ορκίστηκε από τον μητροπολίτη Πάφου Γεννάδιο και διάβασε κατόπιν από το ΡΙΚ το έτοιμο από την Χούντα διάγγελμα του.
rodopinews