Το Κακό σημαδεύει πάντα τους αδύναμους

10 Νοεμβρίου 1938. Γερμανοί πολίτες βαδίζουν αδιάφοροι δίπλα σε κατεστραμμένο κατάστημα Εβραίου, που λεηλατήθηκε από τους ναζί τη «Νύχτα των Κρυστάλλων».

«Όπως η πραγματική καλοσύνη μπορεί να εμφανιστεί μόνο όταν ο άλλος είναι αδύναμος, έτσι και η πραγματική κακία ελέγχεται μόνον σε σχέση με την αδυναμία του άλλου. Και εδώ ακριβώς βρίσκουμε τη θεμελιώδη αποτυχία του ανθρώπου. Ο άνθρωπος είναι το ζώο που δημιουργεί αδυναμία. Παίρνουμε τον λύκο και τον κάνουμε σκύλο. Παίρνουμε τον άγριο ταύρο και τον κάνουμε βόδι. Παίρνουμε το άγριο άλογο και το ευνουχίζουμε. Κάνουμε τα άλλα ζώα αδύναμα για να μπορούμε να τα χρησιμοποιήσουμε». Mark Rowlands, «Ο Φιλόσοφος και ο Λύκος», εκδόσεις του Εικοστού Πρώτου, σελ. 125
Ο Mark Rowlands είναι καθηγητής Φιλοσοφίας στο πανεπιστήμιο του Μαϊάμι. Σε τούτο το αυτοβιογραφικό έργο του, καταγράφει την υπέροχη και διδακτική ιστορία μιας φιλίας μ’ ένα πλάσμα που ανήκει σ’ άλλο είδος από το ανθρώπινο. Ο Rowlands, όταν ήταν 27 ετών αγόρασε ένα κουτάβι λύκου. Η σχέση των δύο κράτησε 11 χρόνια – μέχρι το θάνατο του λύκου και άλλαξε άπαξ διά παντός τη ζωή και τον τρόπο σκέψης του συγγραφέα. Έχοντας ως άξονα τις παρατηρήσεις που έκανε πάνω στη φύση της συμβίωσής του με τον τετράποδο φίλο του, ο καθηγητής Φιλοσοφίας επεξέτεινε τα συμπεράσματά του μέχρι τις ανθρώπινες σχέσεις, την κοινωνία, την οικονομία και την πολιτική. Το απόσπασμα που παρατέθηκε στην αρχή του κειμένου ταιριάζει γάντι στο ζήτημα που αντιμετωπίζει η χώρα μας και ολόκληρος ο κόσμος.


Υπεραξία αδυναμίας

«Αν δεν ηγηθούν των πόλεων οι φιλόσοφοι, ή δεν φιλοσοφήσουν γνήσια και σωστά εκείνοι που σήμερα λέγονται βασιλείς και δυνάστες, και αν δεν συγκεντρωθούν στο ίδιο πρόσωπο η πολιτική ισχύς και η φιλοσοφία και δεν αναγκασθούν να αποκλειστούν όσοι σήμερα ακολουθούν χωριστά τον έναν και τον άλλο δρόμο, δεν θα παύσουν, ω φίλε Γλαύκωνα, τα δεινά των πόλεων και νομίζω και όλου του ανθρώπινου γένους», έλεγε ο Σωκράτης στην Πλατωνική «Πολιτεία» (473, c 11 – d 6). Έτσι όριζε τον ιδανικό ηγέτη και την ευτυχισμένη πολιτεία ο Αθηναίος φιλόσοφος. Ως φιλόσοφο – βασιλέα ή βασιλιά που φιλοσοφεί. Μια προσωπικότητα τέτοιας ποιότητας και ύψους ουδέποτε θα διανοείτο να εξουσιάζει, διασπείροντας ανέχεια και διαιωνίζοντας την αδυναμία των πολλών με στόχο να την εκμεταλλευτεί. Δεν θα αφαιρούσε το προϊόν του μόχθου των πολλών θέλοντας να πολλαπλασιάσει το περίσσευμα των λίγων. Ό,τι συμβαίνει στην Ελλάδα και τείνει να εφαρμοστεί σε πλανητικό επίπεδο είναι η απολυταρχία, η τυραννία που γίνεται εφικτή μέσω της εκμετάλλευσης της αδυναμίας του λαού – κάτι που δεν προκύπτει από τον ρουν των πραγμάτων αλλά από τις λογιστικές αλχημείες των κυρίαρχων του χρήματος.


Αποδεδειγμένη κακότητα

Ο εξανδραποδισμός των μαζών και η εξάπλωση της ανημποριάς δεν είναι μια πράξη την οποία επινόησε πρόγραμμα ηλεκτρονικού υπολογιστή ή επέφερε ο μέχρι τώρα αναπόδεικτος μηχανισμός της «ιστορικής αναγκαιότητας». Δεν είναι κάτι ουδέτερο, ψυχρό, δίχως συναισθήματα, αναταράξεις ψυχής και παλινδρομήσεις διαθέσεων. Είναι αποτέλεσμα των έργων προσώπων που προσφέρουν υπηρεσίες στο Κακό. Το αίμα των εργαζομένων, των ανέργων, των συνταξιούχων προσφέρεται ως σπονδή στον εωσφορικό εγωισμό όσων κινούν τα νήματα. Εκείνοι που διέπονται από την «πραγματική κακία», όπως την περιέγραψε ο Mark Rowlands και η οποία επιδεικνύεται πάντοτε προς τον αδύναμο, είναι οι φορείς της ασθένειας που ταλαιπωρεί τις ανθρώπινες κοινωνίες. Δεν υπάρχει λαός συλλογικά «αδύναμος» που πρέπει να τιμωρηθεί και να νουθετηθεί από τους ισχυρούς «διδασκάλους-πιστωτές». Δεν υπάρχει μια δομική αστοχία στην οργάνωση του συλλογικού βίου, που παράγει φτώχεια, χρέος, ανεργία και κατάθλιψη. Απλούστατα υπάρχουν οι κερδοσκόποι του θανάτου και της αρρώστιας, που έχουν πάρει αργά αλλά σταθερά το πάνω χέρι και παρασιτούν σε βάρος μας. Υπάρχουν εκείνοι που προσπαθούν να μας πείσουν ότι «δεν μπορούμε» μόνοι μας και πρέπει να ενταφιαστούμε οικειοθελώς στα κάτεργα που έχουν σχεδιάσει για την ανθρωπότητα.
«Πρέπει να δυστυχήσετε για να ζήσετε καλύτερα», ισχυρίζονται οι σαδιστές της εξουσίας. «Πρέπει να φυτοζωήσετε για να μην πεθάνετε», επιμένουν χαμογελώντας και δείχνοντας προς ένα άφθαστο μέλλον. «Πρέπει να κάνετε θυσίες για να μην υποστείτε ακόμα μεγαλύτερες», φωνάζουν κουνώντας το δάχτυλο προς τα αμήχανα εκατομμύρια των αδρανών θυμάτων τους. Και τελικά ουδείς τους πιστεύει και ελάχιστοι τους αντιστέκονται και το Κακό που λατρεύουν προελαύνει με όχημα το ψέμα και καύσιμο την απειλή. Από το τέλος της μεγάλης συμφοράς και της προέλασης του Κακού, που συμβόλισε το 3ο Ράιχ, μας χωρίζουν 67 χρόνια. Κι όμως, όλα δείχνουν ότι η ανθρωπότητα ελάχιστα διδάχθηκε από αυτό…

Δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα “Δημοκρατία” στις 11/3/2012