Εξήντα εννέα χρόνια συμπληρώνονται σήμερα από το ολοκαύτωμα των Καλαβρύτων από τις γερμανικές ορδές του Χίτλερ. Το σταματημένο, ακόμη και σήμερα, ρολόι της εκκλησίας της ιστορικής πόλης έδειχνε 14.34. Τη στιγμή εκείνη τα νιάτα, οι δημιουργικές δυνάμεις της πόλης, περιουσίες και κόποι ετών αφανίστηκαν. Η θυσία των Καλαβρύτων αναδείχτηκε παγκόσμιο σύμβολο ελευθερίας και ειρήνης.
Οι Γερμανοί εισήλθαν στα Καλάβρυτα στις 9 Δεκεμβρίου 1943. Την έντονη ανησυχία των κατοίκων κατεύνασαν οι διαβεβαιώσεις του Γερμανού διοικητή ότι δεν θα διέτρεχαν κανέναν κίνδυνο. Μάλιστα ορισμένοι Καλαβρυτινοί, που είχαν εγκαταλείψει την πόλη από τον φόβο αντιποίνων, επέστρεψαν στα σπίτια τους. Οι Γερμανοί προχώρησαν αρχικά στην πυρπόληση σπιτιών που ανήκαν σε μέλη αντιστασιακών οργανώσεων. Το πρωί της 13ης Δεκεμβρίου, ημέρα Δευτέρα, χτύπησαν οι καμπάνες της κεντρικής εκκλησίας και δόθηκε διαταγή να συγκεντρωθούν όλοι οι κάτοικοι στο δημοτικό σχολείο, αφού πάρουν μαζί τους μια κουβέρτα και τρόφιμα μιας ημέρας. Στη συνέχεια, οι γυναίκες, τα παιδιά και οι λιγοστοί υπερήλικες της πόλης κλείστηκαν σε αίθουσες διδασκαλίας, ενώ όλοι οι άνδρες από 14 έως 65 ετών οδηγήθηκαν σε φάλαγγες σε κοντινή επικλινή τοποθεσία, τη Ράχη του Καππή. Ο χώρος ήταν προσεκτικά επιλεγμένος, καθώς η αμφιθεατρική διαμόρφωσή του δεν θα επέτρεπε σε κανέναν να γλιτώσει από τις ριπές των πολυβόλων που είχαν τοποθετηθεί περιμετρικά.
Λίγο αργότερα ξεκίνησε η πυρπόληση των Καλαβρύτων. Ολόκληρη η πόλη παραδινόταν στις φλόγες, ενώ η φωτιά πλησίαζε απειλητικά στο κτίριο του σχολείου, το οποίο φρουρούσαν πάνοπλοι Γερμανοί στρατιώτες. Την ίδια ώρα ο οδοντωτός σιδηρόδρομος κατηφόριζε με τις σοδειές από τις λεηλασίες των Γερμανών σε σπίτια, καταστήματα και αποθήκες, απ’ όπου είχαν αρπάξει ό,τι πολύτιμο υπήρχε. Το μεσημέρι της ίδιας μέρας, με τη ρίψη φωτοβολίδων, δόθηκε το σύνθημα της εκτέλεσης. Το εκτελεστικό απόσπασμα αποτελούσαν 35 Γερμανοί στρατιώτες και η διαταγή δόθηκε από τον Γερμανό δεκανέα Κόνραντ Ντένερτ. Οι ριπές των πολυβόλων θέρισαν τους Καλαβρυτινούς. Το έγκλημα ολοκληρώθηκε με τις χαριστικές βολές στους επιζώντες. Τελικά, διασώθηκαν 13 άτομα, που «θάφτηκαν» κάτω από τα σώματα των εκτελεσθέντων.
Στο δημοτικό σχολείο τα γυναικόπαιδα έζησαν στιγμές αγωνίας και τρόμου, καθώς οι φλόγες έζωναν το κτίριο. Σπάζοντας πόρτες και παράθυρα κατάφεραν να ξεφύγουν και αναζήτησαν τους οικείους τους. Ανηφορίζοντας προς τον αγρό όπου οι Γερμανοί είχαν οδηγήσει τους άντρες, αντίκρισαν το φρικιαστικό θέαμα πατεράδων, γιων και αδελφών που κείτονταν νεκροί. Μια άμορφη μάζα, πλημμυρισμένη στο αίμα. Τα νιάτα, οι δημιουργικές δυνάμεις της πόλης, περιουσίες και κόποι ετών αφανίστηκαν στις 14.34 της 13ης Δεκεμβρίου 1943, όπως δείχνουν οι δείκτες του σταματημένου ρολογιού της εκκλησίας. Η θυσία των Καλαβρύτων μετατράπηκε σε παγκόσμιο σύμβολο ελευθερίας και ειρήνης. Στον τόπο της εκτέλεσης ο Λευκός Σταυρός και η Πετρωμένη Καλαβρυτινή Μάνα, αιώνια σύμβολα του μαρτυρίου, εξακολουθούν να στέλνουν μηνύματα ειρήνης και συναδέλφωσης των λαών του κόσμου.
Οι εντολείς του ολοκαυτώματος και οι εκτελέσεις στα γειτονικά χωριά
Κατά τη διάρκεια της ιταλογερμανικής Κατοχής και ειδικότερα το 1943 η ευρύτερη περιοχή Αιγιαλείας - Καλαβρύτων υπήρξε πεδίο σημαντικής αντιστασιακής δράσης. Η Μάχη Ρωγών - Κερπινής στις 16-17 Οκτωβρίου 1943 μεταξύ του ΕΛΑΣ και γερμανικών στρατευμάτων, που είχε ως αποτέλεσμα τη συντριβή γερμανικού λόχου του 749 Συντάγματος Καταδρομών και τη σύλληψη δεκάδων αιχμαλώτων, οδήγησε στην απόφαση για εκκαθάριση της περιοχής. Η διαταγή για την «Επιχείρηση Καλάβρυτα» (Untermehmen Kalawrita) υπογράφηκε στις 25/11/1943 (Op. No 1296/43) από τον διοικητή της 117 Μεραρχίας Κυνηγών, υποστράτηγο Καρλ φον Λε Σουίρ. Σκοπός της επιχείρησης ήταν η τρομοκρατία του πληθυσμού με εκτελέσεις αμάχων και λεηλασίες, η πυρπόληση σπιτιών και η εκκαθάριση του ορεινού όγκου του Χελμού από αντιστασιακές ομάδες.
Η επιχείρηση πραγματοποιήθηκε από τις 5 ως τις 15 Δεκεμβρίου του 1943 και υπήρξε μία από τις πιο απάνθρωπες της Βέρμαχτ, όχι μόνο στην Ελλάδα αλλά και στην Ευρώπη γενικότερα. Τα γερμανικά στρατεύματα ξεκίνησαν από έξι διαφορετικά σημεία -Τρίπολη, Αργος, Κόρινθο, Αίγιο, Πάτρα και Πύργο- και έφτασαν σε διαφορετικό βάθος το καθένα. Κατά τη διάρκεια των εκκαθαριστικών επιχειρήσεων τα χωριά και οι κάτοικοι της περιοχής γνώρισαν την αγριότητα των γερμανικών αντιποίνων. Ιδιαίτερα τα τμήματα με επικεφαλής τον αντισυνταγματάρχη Εμπερσμπεργκερ αφάνισαν τα πάντα στο πέρασμά τους. Στις 8 Δεκεμβρίου έκαψαν ολοσχερώς τους Ρωγούς και την Κερπινή και εκτέλεσαν άνδρες και παιδιά. Την ίδια τύχη είχαν η Ανω και η Κάτω Ζαχλωρού, ενώ εκτέλεσαν 16 άτομα στη Μονή του Μεγάλου Σπηλαίου και εννέα μοναχούς στη θέση Ψηλός Σταυρός. Την επομένη κατέκαψαν τα χωριά Σούβαρδο και Βραχνί, σύμφωνα με όσα ανέφερε ο ιστορικός μελετητής Γιάννης Κοροδήμος στην εκπομπή «Με αρετή και τόλμη» (ΝΕΤ).
Μακάριος Β. Λαζαρίδης
http://www.dimokratianews.gr
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου