Όταν ο Τζορτζ Μπους ξεκινούσε τη δεύτερη θητεία του στον Λευκό Οίκο το χρέος ανερχόταν σε 7,6 τρισεκατομμύρια δολάρια, για να το παραλάβει ο Μπάρακ Ομπάμα στα 10,6 τρις δολάρια και να το φθάσει αισίως στα 14,02 τρις. Μόνο το έλλειμμα του προϋπολογισμού του 2010 ανήλθε στα 1,7 τρισεκατομμύρια δολάρια… Κάθε ημέρα που περνάει προστίθενται τέσσερα δισεκατομμύρια δολάρια στο δημόσιο χρέος, ή εναλλακτικά, για κάθε δολάριο που ξοδεύεται η κυβέρνηση δανείζεται 41 σεντς!
Τα στοιχεία που έχουν δοθεί τις τελευταίες ώρες στη δημοσιότητα είναι δραματικά: Σε κάθε Αμερικανό πολίτη αντιστοιχεί ένα χρέος ύψους 45.300 δολαρίων για να αποπληρωθεί το υπέρογκο χρέος που έχει συσσωρευτεί και ως αποτέλεσμα της εμπλοκής των αμερικανικών Ενόπλων Δυνάμεων ανά την υφήλιο, σε επιχειρήσεις οι οποίες έχουν εξελιχθεί σε πραγματική αιμορραγία για τον εθνικό προϋπολογισμό.
Στις ΗΠΑ υφίσταται θεσπισμένο όριο για το δημόσιο χρέος (14,3 τρις δολάρια που θεσπίστηκε προ ενός έτους μόλις, ένα όριο το οποίο αναμένεται να απειληθεί γύρω στο Μάρτιο), με αποτέλεσμα να καλείται το Κογκρέσο να το τροποποιήσει – αυξήσει, ώστε να είναι σε θέση η ομοσπονδιακή κυβέρνηση να δανείζεται εξυπηρετώντας το χρέος της. Δε χρειάζεται ιδιαίτερη φαντασία για να αναλογιστεί κανείς τις συνέπειες σε περίπτωση που η κορυφαία οικονομία του πλανήτη οδηγούνταν σε δρόμους τους οποίου γνώρισε πρόσφατα η ελληνική κοινωνία. Ήδη, εκφράσεις όπως «default» (αθέτηση υποχρέωσης στην κυριολεξία, αδυναμία πληρωμής στην προκειμένη περίπτωση) έχουν αρχίσει να κάνουν την εμφάνισή τους στα κείμενα έγκριτων δημοσιογράφων και δημοσιολόγων…
Το πρόβλημα είναι ότι στις ΗΠΑ, Δημοκρατικοί και Ρεπουμπλικάνοι έχουν αρχίσει να κατηγορούν ο ένας τον άλλο για το χάλι στην οικονομία, οπότε σε ένα τέτοιο διαμορφωμένο περιβάλλον πόλωσης, η λήψη των κατάλληλων μέτρων φαντάζει αρκούντως προβληματική. Οι Ρεπουμπλικάνοι προχωρούν ακάθεκτοι με το σχέδιο περικοπής των δημοσίων δαπανών κατά 100 δισεκατομμύρια δολάρια (!) και οι Δημοκρατικοί τάσσονται μάλλον υπέρ της δυνατότητας αύξησης του δανεισμού. Ο πληθωρισμός του δολαρίου (συνεχές τύπωμα χρήματος από την αμερικανική κεντρική Τράπεζα) οδηγεί στη μείωση της αξίας του, κάτι που έχει ως θετική επίπτωση το να είναι ανταγωνιστικά τα αμερικανικά προϊόντα. Οι αρνητικές επιπτώσεις όμως, στη συγκεκριμένη πάντα συγκυρία, είναι και αυτές πολλές.
Οι επιπτώσεις μπορεί να είναι τεράστιες και να έχουν γεωστρατηγικό χαρακτήρα. Ένα παράδειγμα είναι η απόφαση αποχώρησης από το Αφγανιστάν, με κάποιο πρόσχημα, και ενδεχομένως με την επίτευξη μιας αμφιλεγόμενης συμφωνίας που θα οδηγήσει εν καιρώ σε νέο χάος και επιστροφή στα αδιέξοδα που υπήρχαν προ της αμερικανικής εμπλοκής στη χώρα. Τα ίδια προφανώς ισχύουν και για το Ιράκ.
Ωστόσο, μια τέτοια εξέλιξη συνεπάγεται ευρύτερες επιπτώσεις αναφορικά με τη συνολικότερη δυνατότητα – ικανότητα παρέμβασης των ΗΠΑ ανά την υφήλιο προς εξυπηρέτηση του πλέγματος των παγκοσμίων συμφερόντων που έχει η συρρικνούμενη πλέον υπερδύναμη.
Αρκεί να αναλογιστεί κανείς ότι το τελευταίο διάστημα οι συζητήσεις που γίνονται στην Ευρώπη είναι για τις επιπτώσεις από την – θετική καταρχήν σε βραχυπρόθεσμη θεώρηση – κινεζική διάθεση αγοράς χρέους της Ευρωζώνης. Τη στιγμή δηλαδή όπου ο δυνητικός γεωπολιτικός αντίπαλος και επίδοξη υπερδύναμη παρουσιάζει τεράστια πλεονάσματα και συναλλαγματικά διαθέσιμα στον προϋπολογισμό της, η υπερδύναμη βρίσκεται αντιμέτωπη με μία κρίση χρέους…
Πρόκειται για μια εξέλιξη που πρέπει να προβληματίσει και την Ελλάδα η οποία καλείται να κινηθείς σε ένα περιβάλλον με πολύ λιγότερες βεβαιότητες από ότι στο παρελθόν. Αν κάτι αναδεικνύεται πέραν πάσης αμφιβολίας, είναι η ανάγκη πολυδιάστατης και όχι μονοσήμαντης εξωτερικής πολιτικής (ΗΠΑ – Ε.Ε.) και ανάπτυξης σχέσεων με πολύ περισσότερους δρώντες του διεθνούς συστήματος δρώντες, μια προσπάθεια που απαιτεί ευφάνταστη και καλύτερα από ότι συνήθως οργανωμένη διπλωματία.
Οι Έλληνες θα πρέπει πάντα να θυμούνται ότι τέτοιες περίοδοι κρύβουν μεγάλους κινδύνους, αλά ταυτόχρονα και εντυπωσιακές ευκαιρίες για όλους όσοι έχουν την ευφυΐα να τις διακρίνουν. Μπορεί αν ακούγεται υπερβολικό, όμως δεν αποκλείεται καθόλου, στο τέλος να αποδειχθεί πλεονέκτημα για την Ελλάδα το ότι χτυπήθηκε πρώτη από τη διεθνή οικονομική κρίση, υπό την έννοια ότι υποχρεώθηκε εγκαίρως, έστω και τραυματικά, να προβεί σε κινήσεις προσαρμογής, την ώρα που διάφοροι λοιδορούσαν και μέμφονταν τους Έλληνες, δίχως να αντιλαμβάνονται ότι η κρίση δυστυχώς αφορούσε τους πάντες. Όσο κι αν ακούγεται υπερβολικά φιλόδοξο, υπάρχει ελπίδα η χώρα μας να βγει ισχυρότερη από αυτή τη δοκιμασία.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου