Την έντονη ανησυχία ότι ο χειρισμός της ευρωπαϊκής κρίσης απειλεί «να οδηγήσει σε καταστροφή» διατύπωσε κατά τη διάρκεια ομιλίας του στο Πανεπιστήμιο της Λουβέν στο Βέλγιο, ένας από τους σημαντικότερους σύγχρονους πολιτικούς διανοητές, ο Γερμανός Γιούργκεν Χάμπερμας.
Ο Χάμπερμας,καθηγητής στη Φρανκφούρτη, του οποίου η πολιτική σκέψη έχει βοηθήσει στο σχηματισμό της Γερμανίας κατά τα τελευταία 50 χρόνια, κάλεσε την ΕΕ να μετατραπεί σε μια υπερεθνική δημοκρατία και την ευρωζώνη να γίνει μια πλήρως λειτουργική πολιτική ένωση, ενώ επιτέθηκε στον «τεχνοκρατικό» χειρισμό της κρίσης από τις Βρυξέλλες και τους ευρωπαίους ηγέτες.
Στην πρώτη μεγάλη ομιλία του για την κρίση του ευρώ, ο Χάμπερμας έκανε έκκληση για αναβίωση των καταδικασμένων συνταγματικών φιλοδοξιών της Ευρωπαϊκής Ένωσης, υποστηρίζοντας ότι η αποσύνδεση μεταξύ του τι έπρεπε να γίνει στην οικονομική πολιτική και του τι κρίθηκε πολιτικά εφικτό για τους ψηφοφόρους, ήταν ένας από τους μεγαλύτερους κινδύνους που αντιμετωπίζει η ήπειρος. «Η αναβολή της δημοκρατίας είναι μάλλον μια επικίνδυνη κίνηση», είπε.
Στα 83 του, ο Χάμπερμας θεωρείται γκουρού και μέντορας των κεντροαριστερών γερμανών πολιτικών μετά το 1968. Είναι υπέρμαχος μιας δημοκρατικής ευρωπαϊκής ομοσπονδίας και επεφύλασσε μια από τις πιο έντονες κριτικές του για το ρόλο του Βερολίνου στην τριετή κρίση. «Η γερμανική κυβέρνηση κρατά το κλειδί για την τύχη της Ευρωπαϊκής Ένωσης στα χέρια της. Το βασικό ερώτημα είναι όχι μόνο αν η Γερμανία είναι σε θέση να αναλάβει την πρωτοβουλία, αλλά και το κατά πόσον θα μπορούσε να έχει συμφέρον να το πράξει», είπε. «Ο ρόλος της ηγεσίας που πέφτει σήμερα στη Γερμανία δεν αφυπνίζει μόνο ιστορικά φαντάσματα παντού γύρω μας, αλλά και μας βάζει στον πειρασμό να επιλέξουμε μια μονομερή εθνική πορεία ή ακόμα και να υποκύψουμε στις ισχυρές φαντασιώσεις μιας ‘γερμανικής Ευρώπης’».
Και συνεχίζει: «Εμείς οι Γερμανοί πρέπει να έχουμε μάθει από τις καταστροφές του πρώτου μισού του 20ου αιώνα, ότι είναι προς το εθνικό μας συμφέρον να αποφεύγουμε οριστικά το δίλημμα ενός ημι-ηγεμονικού καθεστώς που δύσκολα μπορεί να κρατηθεί χωρίς να διολισθήσει σε συγκρούσεις».
Το κάλεσμα αφύπνισης του Χάμπερμας ήρθε στο τέλος μιας εβδομάδας παρόμοιων συναγερμών που ακουγόταν και στις δύο πλευρές των συνόρων της χώρας. Ο πρωθυπουργός της Πολωνίας, Donald Tusk, παρουσία της Γερμανίδας καγκελάριου Ανγκελα Μέρκελ στο Βερολίνο την περασμένη εβδομάδα, εξέφρασε ανησυχίες για την γερμανική κυριαρχία στην ΕΕ «παντού, ανεξαιρέτως».
Ένα έγγραφο που διέρρευσε από το κυβερνών σοσιαλιστικό κόμμα της Γαλλίας την Παρασκευή απέπνεε φόβο και εχθρότητα προς τη Μέρκελ και τις πολιτικές της ως προς την κρίση του ευρώ. Ο Χάμπερμας απαίτησε μια ριζική αλλαγή στη γερμανική πολιτική, που θα απομακρυνθεί από την επιμονή στη «σταθεροποίηση» των προϋπολογισμών των ευάλωτων χωρών της ευρωζώνης με τις περικοπές σε συστήματα κοινωνικής ασφάλισης και δημοσίων υπηρεσιών, και μια πολιτική «αλληλεγγύης» που συνεπάγεται κοινή ευθύνη της ευρωζώνης, αμοιβαιοποίηση χρέους και ευρωομόλογα.
Εντόπισε τον παραδοσιακό ενθουσιασμό της Γερμανίας για την ΕΕ στο μετά-ναζιστικό αίτημα για διεθνή αποκατάσταση μέσα από τη συμφιλίωση με τη Γαλλία και την δρομολόγηση των διαδικασιών για ευρωπαϊκή ενοποίηση, όλα εκ των οποίων συνέβησαν υπό την προστασία και την προώθηση των ΗΠΑ στην ψυχροπολεμική δυτική Ευρώπη, μέχρι την κατάρρευση της Σοβιετικής Ένωσης το 1989.
Όπως είπε: «Ο γερμανικός πληθυσμός θα μπορούσε να αναπτύξει μια φιλελεύθερη αυτογνωσία για πρώτη φορά. Αυτός ο επίπονος μετασχηματισμός μιας πολιτικής νοοτροπίας δεν μπορεί να θεωρείται δεδομένος … Η Γερμανία δεν έχει μόνο συμφέροντα σε μια πολιτική αλληλεγγύης, έχει επιπλέον και μια αντίστοιχη κανονιστική υποχρέωση… Αυτό που απαιτείται είναι μια προσπάθεια συνεργασίας από μια κοινή πολιτική προοπτική για την προώθηση της ανάπτυξης και της ανταγωνιστικότητας στην ευρωζώνη ως σύνολο».
Μια τέτοια προσπάθεια θα απαιτήσει από τη Γερμανία και πολλές άλλες χώρες να αποδεχθούν βραχυπρόθεσμα και μεσοπρόθεσμα την αναδιανομή των μακροπρόθεσμων συμφερόντων τους, πρόσθεσε, «ένα κλασικό παράδειγμα αλληλεγγύης». Οι διαρθρωτικές ανισορροπίες μεταξύ των οικονομιών των πολύ διαφορετικών χωρών της ευρωζώνης στη ρίζα της κρίσης ήταν βέβαιο ότι θα επιδεινωθούν στο πλαίσιο των πολιτικών που εφαρμόζονται, ισχυρίστηκε ο Χάμπερμας, επειδή οι κυβερνήσεις έπαιρναν αποφάσεις «αποκλειστικά βάσει της δικής τους εθνικής προοπτικής. Μέχρι τώρα, η γερμανική κυβέρνηση έχει προσκολληθεί σταθερά σε αυτό το δόγμα».
Όπως είπε, η απάντηση της ελίτ της ΕΕ στην κρίση ήταν να κατασκευάσει μια «τεχνοκρατία χωρίς δημοκρατικές ρίζες», παγιδεύοντας την Ευρώπη σε ένα δίλημμα νομιμότητας και υπευθυνότητας, μεταξύ «των οικονομικών πολιτικών που απαιτούνται για τη διατήρηση του ευρώ και, από την άλλη, των πολιτικών βημάτων για την μεγαλύτερη ολοκλήρωση. Τα βήματα που είναι απαραίτητα δεν είναι δημοφιλή και θα συναντήσουν την αυθόρμητη λαϊκή αντίσταση» τόνισε.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου