Με τον έναν στους τέσσερις Ισπανούς άνεργο, με την οικονομία της χώρας να συρρικνώνεται καθημερινά, και με τους ανθρακωρύχους να διαδηλώνουν στην Μαδρίτη, ο Ισπανός πρωθυπουργός Mariano Rajoy είναι αποφασισμένος να προχωρήσει σε περαιτέρω ψαλίδισμα των δημοσίων δαπανών κατά €65 δισ, σαν να έχει βαλθεί να αυτοκτονήσει με χιλιάδες μικρές μαχαιριές.
Η λέξη «αποφασισμένος» δεν είναι η πιο σωστή, αφού μάλλον έχει το περίστροφο στον κρόταφό του. Το τελευταίο αυτό πακέτο περικοπών αποτελεί μέρος των όρων που του τέθηκαν για να διασωθούν οι ισπανικές τράπεζες, και τον διαψεύδουν όταν «περήφανα» λέει πως η ισπανική διάσωση δεν είναι τόσο ταπεινωτική για την χώρα, όσο κάποιες άλλες.
Όπως είπε, «ζούμε μια κρίσιμη στιγμή που θα καθορίσει το μέλλον των οικογενειών μας, της νεολαίας μας, του κοινωνικού μας κράτους, και των ελπίδων μας… αυτή είναι η πραγματικότητα. Πρέπει να ξεμπλέξουμε όσο το δυνατόν συντομότερα».
Εμείς από την πλευρά μας έχουμε να του προσφέρουμε μια συμβουλή: Αυτό που ανακοίνωσε, αποκλείεται να συμβεί.
Αν το δούμε οικονομικά, οι εξελίξεις στην Ευρώπη μοιάζουν πολύ με αυτές του μεσοπολέμου, όταν η λάθος αφοσίωση στον κανόνα του χρυσού, και η ανικανότητα της επίλυσης των διαφορών μεταξύ οφειλετών και πιστωτών οδήγησαν την Ευρώπη σε αντιπαραγωγικές πολιτικές.
Η Ισπανία σήμερα βρίσκεται σε απόγνωση, και σε μια μορφή τρέλας όπου ο ασθενής κάνει επίτηδες το λάθος πράγμα, ελπίζοντας πως έτσι θα υποστηριχτεί ο υψηλότερος σκοπός: μια νομισματική ένωση η οποία όμως βλάπτει τα ισπανικά συμφέροντα, και ήδη έχει αποδιαρθρωθεί εντελώς.
Τι νομίζει ότι θα καταφέρει ο Rajoy, προσθέτοντας ακόμη περισσότερη οπισθέλκουσα στην ανάπτυξη μιας οικονομίας που ήδη βρίσκεται σε περιδίνηση;
Στην προσπάθεια της να επαναφέρει την δημοσιονομική βιωσιμότητα, η Ισπανία βρίσκεται αιχμάλωτη σε έναν κύκλο σύνθλιψης της ζήτησης, που απλά θα χειροτερέψει κι άλλο τα δημοσιονομικά της προβλήματα. Σε αντίθεση με την Βρετανία, δεν υπάρχει κάτι που θα απαλύνει την δημοσιονομική σύνθλιψη, μέσω υποτίμησης ή άλλης νομισματικής παρέμβασης. Είναι σαν ο ασθενής να εγχειρίζεται, χωρίς αναισθητικό. Το σοκ και μόνο, μπορεί να τον σκοτώσει.
Ούτε βέβαια η Βρετανία έχει αναγκαστεί να κάνει αυτά που αναγκάζεται η Ισπανία, για να στρώσει τον προϋπολογισμό της. Άσχετα με τις κραυγές των Εργατικών, η βρετανική δημοσιονομική πολιτική είναι προς το παρόν αναπτυξιακή.
Στην Ισπανία, όπως και σε άλλες πληγείσες χώρες της περιφέρειας, η ανελαστικότητα των στόχων μείωσης των ελλειμμάτων αποτρέπει την χρήση «αυτόματων σταθεροποιητών», όπως συμβαίνει στην Βρετανία. Και ο πόνος συνεχίζεται. Ένας από τους όρους για την διάσωση του ισπανικού τραπεζικού συστήματος είναι να καταστραφούν πρώτοι οι κάτοχοι χρέους. Αυτό μοιάζει δίκαιο, αφού δεν είναι σωστό να πληρώνουν οι φορολογούμενοι τα λάθη των τραπεζών, αφήνοντας ανέπαφους τους πιστωτές. Υπάρχει λαϊκή οργή για τον τρόπο που οι τράπεζες ιδιωτικοποίησαν τα κέρδη, και δημοσιοποίησαν τις απώλειες.
Μόνο που στην Ισπανία, οι κάτοχοι χρέους, είναι κυρίως οι πολίτες. Δεν είναι κάποιοι χοντροί μεγαλοκαρχαρίες καπιταλιστές, αλλά οι πελάτες των τραπεζών που αγόρασαν το χρέος ως προϊόν καταθέσεων, σε χρονική στιγμή που οι τράπεζες αποζητούσαν μανιωδώς κεφάλαια.
Πολλοί από αυτούς τους επενδυτές δικαιούνται αποζημίωση. Αν διασωθούν, ένα μεγάλο μέρος των ισπανικών καταθέσεων θα εξαφανιστεί, ή η κυβέρνηση θα βρεθεί αντιμέτωπη με το ενδεχόμενο να τους ξανασώσει με χρήματα που δεν υπάρχουν.
Αυτή η συνταγή είναι αποτέλεσμα μιας ευρύτερης πολιτικής της ευρωζώνης, όπου οι πιστώτριες χώρες κάνουν τα πάντα προκειμένου να μην αμοιβαιοποιηθεί το χρέος, και να μην μοιραστούν όλοι εξίσου τα βάρη. Αυτή η εμμονή στον ηθικό κίνδυνο, υπονομεύει κάθε ελπίδα ουσιαστικής επίλυσης της κρίσης.
Ως γνωστόν, μια νομισματική ένωση δεν μπορεί να πετύχει χωρίς να συνοδεύεται από δημοσιονομική και τραπεζική ένωση, αλλά προς το παρόν ελάχιστοι είναι αυτοί που διατίθενται να παραδώσουν μέρος της εθνικής τους κυριαρχίας.
Αν η πολιτική δεν προλάβει την οικονομία, η οικονομία θα είναι αυτή που θα διαλύσει το πείραμα της νομισματικής ένωσης. Αν η Γερμανία δεν κάνει στροφή 180ο, τότε η μόνη λύση για την Ισπανία θα είναι η έξοδος της από το ευρώ, πολύ περισσότερο και από την Ελλάδα.
Μια υποτίμηση θα έφερνε άμεσα κέρδη στην Ισπανία αναφορικά με τις εξαγωγές της, και θα βοηθούσε την αγορά ακινήτων. Τα μεγάλης κλίμακας συμβόλαια, κλπ που είναι σε ευρώ θα προκαλούσαν πονοκέφαλο, αλλά συν τω χρόνω τα κέρδη από την νομισματική αυτοτέλεια θα ήταν περισσότερα από τα κόστη.
Προς το παρόν, πλην ελαχίστων, η ιστορία και η περηφάνια εμποδίζουν τους Ισπανούς να δουν την πραγματικότητα. Η πορεία όμως των πραγμάτων δείχνει πως στο τέλος κάτι θα ραγίσει, και όλοι μαζί οι Ισπανοί θα δουν το φως.
Το ευρώ σχεδιάστηκε ως σύμβολο της ευρωπαϊκής αλληλεγγύης, αλλά στη πράξη αποτελεί απλά έναν μηχανισμό διατήρησης της γερμανικής ανταγωνιστικότητας εις βάρος των υπολοίπων.
Πόσο ακόμη θα ανέχεται η Ευρώπη αυτό το οικονομικό λάθος;
Οι ελπίδες για πρόοδο, που προέκυψαν από την τελευταία σύνοδο πριν από δυο εβδομάδες, αποκαλύπτονται πλέον για αυτό που είναι: μια ακόμη οφθαλμαπάτη.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου