Η Ε.Ε κινδυνεύει με διάλυση, κυρίως επειδή το πείραμα της ευρωζώνης δεν φρόντισε να υπάρχει περισσότερη πολιτική ένωση, πέρα από την οικονομική. Έτσι τώρα, η Ευρώπη έχει τρεις επιλογές:
Αν συνεχίσει όπως άρχισε, η κρίση απλά θα παραταθεί.
Αν τερματίσει τη νομισματική ένωση, θα τερματιστεί και το όραμα της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης, φέρνοντας το χάος.
Αυτό που πρέπει να γίνει, είναι να αποφασίσουν οι πολιτικοί της για περισσότερη οικονομική και πολιτική ενοποίηση, κάτι όμως που φοβούνται να κάνουν εξαιτίας της απουσίας στήριξης εκ μέρους των ψηφοφόρων.
Η ευρωπαϊκή αδράνεια απέναντι στη κρίση προκαλεί ήδη εμφανείς επιπτώσεις. Η παθητική στάση των πολιτικών καλλιεργεί μια έλλειψη εμπιστοσύνης των πολιτών, η οποία απειλεί το όλο ευρωπαϊκό εγχείρημα. Βλέπουμε να απειλείται το οικοδόμημα της γαλλογερμανικής και υπερατλαντικής συνεργασίας, που αποτελεί τον θεμέλιο λίθο της μεταπολεμικής παγκόσμιας τάξης, έχοντας διασφαλίσει μια περίοδο ειρήνης και ευημερίας, που είναι μοναδική στην ιστορία της ηπείρου.
Η κρίση έχει αγγίξει πλέον και τη Γαλλία. Αν η χώρα γονατίσει, και αν δεν βοηθηθεί πειστικά από τη Γερμανία, η καταστροφή της Ευρώπης θα είναι πλήρης. Και κάτι τέτοιο μπορεί να συμβεί σύντομα. Η Γαλλία δεν θα πρέπει να υποκύψει, ούτε να απεμπολήσει τη Μεσόγειο, οπότε οι φαντασιώσεις εξόδου που κάνουν κάποιες πλούσιες βορειοευρωπαϊκές χώρες (πάνω απ όλες η Γερμανία) απλά θέτουν σε κίνδυνο τον γαλλογερμανικό πυλώνα ειρήνης στην Ευρώπη.
Πέρα από τον Ατλαντικό, η δημοσιονομική κρίση και η αργή ανάπτυξη που βιώνουν οι ΗΠΑ, τις αναγκάζουν να μειώσουν τις παγκόσμιες στρατιωτικές τους δεσμεύσεις. Γενικά, η Αμερική θα στραφεί μάλλον προς τον Ειρηνικό αντί του Ατλαντικού Ωκεανού.
Για την Ευρώπη, με τους δύσκολους νότιους και ανατολικούς της γείτονες, αυτή η αμερικανική μετατόπιση θα αυξήσει τα προβλήματα ασφάλειάς της. Κάτι για το οποίο η Ευρώπη δεν είναι έτοιμη ούτε από πρακτικής, ούτε από θεωρητικής άποψης. Ακόμη και σήμερα, η ευρωπαϊκή στρατιωτική αδυναμία υπονομεύει τις σχέσεις της με την Αμερική.
Μια επιπρόσθετη απειλή στην υπερατλαντική συμμαχία προέρχεται από την αναδυόμενη νέα παγκόσμια τάξη πραγμάτων. Τα επόμενα χρόνια (και δεκαετίες) θα χαρακτηρίζονται από μια όλο και πιο επιθετική δυαρχία ΗΠΑ-Κίνας, καθώς η Αμερική θα εξασθενεί, και η Κίνα θα ενισχύεται.
Αυτή η αντιπαλότητα μπορεί να εμπεριέχει μια στρατιωτική χροιά, όπως δείχνει η στρατιωτική ανάπτυξη της Κίνας, όμως θα εκδηλώνεται βασικά σε ζητήματα οικονομικής, και πολιτικής επιρροής σε πλανητικό επίπεδο. Η ανατολική και νοτιοανατολική Ασία, και ο Ειρηνικός, θα παίξουν κεντρικό ρόλο.
Η Κίνα θα προσπαθήσει να σπρώξει την Ευρώπη σε αυτό το νέο παγκόσμιο παιχνίδι. Ήδη άρχισε. Οι πρόσφατες επισκέψεις του Κινέζου πρωθυπουργού Wen Jiabao σε χώρες που αντιμετωπίζουν κρίση, στις οποίες πρόσφερε γενναιόδωρες οικονομικές βοήθειες και δάνεια, ξεκαθάρισε τις προθέσεις του Πεκίνου.
Οι αμερικανικές αδυναμίες, η αυξανόμενη εξάρτηση των ευρωπαϊκών (κυρίως γερμανικών) εξαγωγών από τη κινεζική αγορά, και τα οφέλη της Άπω Ανατολής, θα καλλιεργήσουν μια νέα ευρωπαϊκή νοοτροπία, εις βάρος της παλιάς, δηλαδή της υπερατλαντικής συμμαχίας.
Οι ευρωπαϊκές ψευδαισθήσεις θα πάψουν να απευθύνονται αποκλειστικά στη Ρωσία, η οποία δεν έχει τίποτα να προσφέρει πέραν των φυσικών της πόρων. Αυτή τη φορά, η πρόκληση θα ξεπηδήσει από τη Κίνα, η οποία αντιλαμβάνεται πολύ σωστά τη σημασία της Ευρώπης στη μελλοντική γεωπολιτική τάξη, και στον αγώνα της εναντίον των ΗΠΑ για την γεωπολιτική επικράτηση.
Όπως η Γερμανία θα πρέπει να στηρίξει τη Γαλλία, έτσι και η Ευρώπη θα πρέπει τώρα να σταθεί δίπλα στον υπερατλαντικό της σύμμαχο, για να μη κινδυνέψει και η ίδια. Οι δυο πυλώνες της ειρήνης της Ευρώπης κινδυνεύουν. Η επιδιόρθωσή της κατάστασης απαιτεί να κοιτάξουμε μπροστά, και να επιδιώξουμε πάνω απ όλα, μια ισχυρή και ενωμένη Ευρώπη.
Joschka Fischer,
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου